Άγιος Θεράπων, επίσκοπος Κύπρου.
Ὤφθης Θεράπων, οἷα θύτης τοῦ Λόγου, Ὤφθης Θεράπων, καὶ δι’ αἵματος Πάτερ
Διαβάζουμε στο συναξάρι του Αγίου Θεράποντος τη μνήμη του οποίου εορτάζει η Εκκλησία μας την 14η Μαΐου. Την καταγωγή του δεν γνωρίζομεν ακριβώς. «΄Εκ τῆς Ἑῴας» όπως σημειώνει ο Άγιος Ανδρέας Κρήτης και κατ’ άλλους «ἐκ τῆς τῶν Ἀλαμάνων χώρας», δηλαδή από περιοχή της σημερινής Γερμανίας. Άγνωστος και ο ακριβής χρόνος γεννήσεώς του. Εκτιμάται ότι έζησε τέλους 7ου ή αρχές του 8ου μ.Χ. αιώνος συμπέρασμα που προκύπτει από την δράση κατά της αιρέσεως του θεοπασχητισμού και της εικονομαχίας. Από μικράν ηλικία έδειξε περιφρόνηση στα υλικά αγαθά και έδειξε κλίση προς τα θεία πράγματα ζών κατά το θέλημα του Κυρίου, ως πραγματικός Χριστιανός. Η αγιογραφία τον αναφέρει ως μοναχό ο οποίος αγωνίζεται να αρέσει στον Κύριο και ευχαρίστως δέχεται τον σταυρό Του. Διακρίθηκε για τους πνευματικούς αγώνες του και χειροτονήθηκε μεγαλόσχημος και ιερέας. Η Θεία Πρόνοια, μετά την κοίμηση του επισκόπου της περιοχής τον αναδεικνύει διάδοχό του, παρά την θέλησή του. Καθολικό το αίτημα των ανθρώπων της περιοχής. Υπακούει στην Θεία Πρόνοια. Ως επίσκοπος συνεχίζει το θεάρεστο έργο. «διδάσκαλος τῆς Ὀρθοδοξίας ἀκριβέστατος, πρᾶος, ἐλεήμων ὀρφανῶν πατήρ, χηρῶν ὑπερασπιστής, ὁδηγός τῶν πεπλανημένων, τῶν νοσούντων ἰατρός καί τῶν θλιβομένων παραμυθίαν, καί ἧν ἰδεῖν ἅπαντας χαίροντας καί εὐφραινομένους διά τήν πρόνοιαν καί δικαιοσύνην αὐτοῦ».
Επειδή ο άγιος Θεράπων ποίμανε κατά τον καλύτερο τρόπο την εκκλησία του Χριστού δημιουργεί το ζήτημα των εικόνων, την εικονομαχία. Ο Άγιος πολεμά γενναία την εικονομαχία και ονομάζει αιρετικούς ,ασεβείς, ασεβείς τους εικονομάχους. Οι εικονομάχοι τον συλλαμβάνουν τον βασανίζουν και ξεσχίζουν τις σάρκες του με σιδερένια νύχια. Ο ίδιος υποφέρει αλλά δεν διαμαρτύρεται ,αλλά απεναντίας λέγει στους βασανιστάς του. «Γιὰ τὴν Ἁγία Εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ, εἶμαι ἔτοιμος ἀκόμα καὶ κομμάτια νὰ γίνω». Εκείνοι συνεχίζουν και τον κλείνουν στη φυλακή και τοποθετούν ισχυρά φρουρά έξω από το κελί. Το βράδυ Άγγελλος Κυρίου εμφανίστηκε στον Άγιο και του είπε: «Σήκω καὶ μὴ φοβᾶσαι τίποτα. Ἀκούστηκε ἡ προσευχή σου γνήσιε Μαθητὴ τοῦ Χριστοῦ». Το άλλο πρωί οι φύλακες έβγαλαν τον άγιο από τη φυλακή και άρχισαν να τον ειρωνεύονται, να τον δέρνουν και να τον προπηλακίζουν. Τότε ο Άγιος τους είπε «ἐπειδή μὲ εἰρωνεύεστε καὶ παραμένετε ἀδιόρθωτοι καὶ μὲ βρίζετε, ἔφθασε σὲ σᾶς ἡ ὀργὴ τοῦ Κυρίου, καὶ θὰ γίνετε ὅλοι παράλυτοι, ὥστε ἀπὸ σᾶς, νὰ σωφρονιστοῦν καὶ οἱ ὑπόλοιποι». Μόλις ο Άγιος τελείωσε τον λόγο του σχηματίστηκε στον ουρανό ένα είδος αστραπής και όλοι παρέλυσαν και ο Άγιος με τη βοήθεια Αγγέλου μεταφέρθηκε στα Ιεροσόλυμα.
Επισκέφθηκε όλα τα ιερά προσκυνήματα για να λάβει χάρη και ευλογία. Για τα πολλά σημεία και θαύματα που επιτέλεσε οι κάτοικοι τον ανακήρυξαν, ζώντα, ως Μέγα και Θαυματουργό. Ένα από τα πολλά θαύματα: συνάντησε στο δρόμο, τυχαία την πορεία μιας κηδείας μικρού παιδιού εβραίας μάνας. Ο Άγιος σπλαχνίστηκε την μάνα που θρηνούσε σφόδρα και έκλαιγε. Πλησιάζει στο φέρετρο και απλώνοντας το δεξί του χέρι προς το παιδί είπε «Σήκω, στὸ ὄνομα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, τὸν ὁποῖον οἱ ἄνομοι Ἑβραῖοι σταύρωσαν, ἐπὶ ἡγεμονίας Ποντίου Πιλάτου». Αμέσως το νεκρό παιδί αναστήθηκε και η μάνα προσκύνησε τα ίχνη του Αγίου και με δάκρυα χαράς παρακαλούσε τον Άγιο να βαπτίσει το παιδί και αυτήν. Το θαύμα αυτό όπως και πολλά άλλα έγιναν γνωστά στον κόσμο και η φήμη του Θεράποντος απλώθηκε παντού. Για να αποφύγει τον πειρασμό της υπερηφάνειας αποφάσισε να φύγει μακριά από τα Ιεροσόλυμα. Έτσι με πλοίο φθάνει στην Κύπρο.
Η φήμη τον ακολούθησε και εκεί. Φιλοξενηθείς από τον Σώσιο επειδή διαπίστωσε ότι αυτός και η σύζυγός του ήταν ασθενείς και ευσεβείς, μάλιστα η γυναίκα του ήταν 9 χρόνια κατάκοιτος και επεκαλεσάμενος το όνομα του Κυρίου απέκτησαν την υγεία τους. Πολλοί κάτοικοι άρρωστοι κατέφευγαν στον Άγιο ο οποίος βάζοντας τα χέρια του στα κεφάλια των ασθενών με τη χάρη του Χριστού τους θεράπευε. Υπήρξε θερμός κήρυκας της αληθινής ορθόδοξης πίστης και σκληρός κριτής των αιρετικών. Μία μέρα ένας αιρετικός μη μπορώντας να αντιμετωπίσει με επιχειρήματα τον Άγιο άρχισε να τον ξυλοκοπά. Όταν μετά από ημέρες πήγε να ζητήσει συγνώμη από τον Άγιο, αυτός του ζήτησε να ασπαστεί τις ιερές εικόνες και να απαρνηθεί την αίρεση. Ο αιρετικός αρνήθηκε και ο Άγιος δεν τον συγχώρεσε. Είχε δει σε όνειρο τον Χριστό σε νηπιακή ηλικία να φορά λευκό χιτώνα ο οποίος ήταν σχισμένος από την κορυφή μέχρι τα πόδια και να τον πληροφορεί ΄ότι αυτός ο Αιρετικός και οι όμοιοί του διέρρηξαν τον χιτώνα Του με τα πιστεύω τους. Φυσικά όλη η Κύπρος θαύμασε το θάρρος, την τόλμη και την αρετή του Αγίου. Ο τότε πρόεδρος του νησιού τον κάλεσε κοντά του και τον παρακάλεσε να μείνει κοντά του για να ωφεληθεί όλος ο Λαός και δέχτηκε να γίνει Αρχιεπίσκοπος Κύπρου. Όλοι ήταν χαρούμενοι και ευχαριστημένοι γιατί εκτός από Επίσκοπος ήταν και ο Ανάργυρος Ιατρός του νησιού.
Μετά από πολλά χρόνια Άραβες επιδρομείς εισβάλουν στην Κύπρο. Λεηλατούν και καίνε μοναστήρια και εκκλησιές. Βρίσκουν τον Άγιο Θεράποντα να ιερουργεί μπροστά στην Αγία Τράπεζα. Αυτό δεν τους εμποδίζει να τον σφάξουν πάνω στην Αγία Τράπεζα. Είναι 14 Μαΐου. Αμέσως θαυμαστό σημείο λαμβάνει χώρα. Ουράνιες θείες μελωδίες και ένα ¨άκτιστο Φως κυκλώνει την Αγία Τράπεζα. Το γεγονός δίνει δύναμη και κουράγιο στους πιστούς στους δε Άραβες τους γεμίζει με φόβο και τύψεις. Οι πιστοί Χριστιανοί με ευλάβεια και με τις δέουσες τιμές κηδεύουν το άψυχο σώμα του μάρτυρα Αγίου Θεράποντα και στον χώρο αυτό κτίζεται ο πρώτος ναός στο όνομα του Αγίου.
Όταν μετά από αιώνες οι Άραβες θα πατούσαν τα αγιασμένα χώματα της Κύπρου εμφανίζεται σε όνειρο ο Άγιος και ζητά να μεταφερθούν τα οστά του στην Κωνσταντινούπολη. Πράγμα που έγινε στις 27 Μαΐου. Κτίστηκε ναός προς τιμή του και αναβλύζουν θαύματα σε όσους επικαλούνται την αγία μνήμη του.
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος πλ. α’. Τὸν συνάναρχον Λόγον.
Θεραπεύσας ἐνθέῳ ζήλῳ τὸν Κύριον, ἀληθῶς ἀνεδείχθης θεράπων τούτου πιστός· διὸ δέδοσαι ἡμῖν τοῖς τιμῶσί σε, ἀκεσώδυνος πηγή, καὶ πολυχεύμων ποταμός, θαυμάτων καὶ ἰαμάτων, Θεράπον Ἱερομάρτυς· ὅθεν σε πάντες μακαρίζομεν.
Κοντάκιον. Ἦχος δ’.
Ὁ ὑψωθεὶς ἐν τῷ Σταυρῷ.
Τῇ ἱερᾷ καὶ ζωηφόρῳ πηγῇ σου, πεποικιλμένῃ ποικιλίᾳ θαυμάτων, πάντες πιστοὶ προστρέχοντες πιστῶς καὶ εὐλαβῶς, πλοῦτον ἀρυόμεθα, ἐξαισίων θαυμάτων, καὶ φαιδρῶς γεραίρομεν, τοὺς σεπτούς σου ἀγῶνας, οὓς περ ὑπέστης ὑπὲρ τοῦ Χριστοῦ, Ἱερομάρτυς Θεράπον θαυμάσιε.
Μεγαλυνάριον.
Χαίροις ἱερέων ἔμπνους εἰκών, Θεράπον παμμάκαρ, καὶ Μαρτύρων ὁ κοινωνός· χαίροις ὁ πηγάζων, θαυμάτων θεῖα ῥεῖθρα, σοφὲ Ἱερομάρτυς, τοῖς εὐφημοῦσί σε.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Μυργιώτης Παναγιώτης (Μαθηματικός)